Pracownie

Hodowla wysokowydajnych odmian heterozyjnych buraka cukrowego (Beta vulgaris L.) związana jest głównie z wykorzystaniem linii homozygotycznych. Produkcja takich linii metodą konwencjonalną, poprzez wymuszone samozapylenie jest długotrwała i wynosi ok. 5-7 lat. W pracowni kultur In Vitro wieloletni chów wsobny można ominąć, efekty hodowli przyspieszyć, a cenny czas skrócić do jednego roku.

Do najważniejszych zadań tej pracowni należy:

• wytwarzanie haploidów metodą ginogenezy, a następnie podwojonych haploidów (DH) do selekcji wartościowych linii homozygotycznych buraka cukrowego,
• tworzenie linii dihaploidalnych z tetraploidalnych zapylaczy w materiałach wyjściowych do odmian mieszańcowych buraka cukrowego,
• mikrorozmnażanie cennych materiałów hodowlanych buraka cukrowego metodą sterylnych kultur In Vitro.

Wprowadzanie do uprawy odmian odpornych to najbardziej efektywna ochrona roślin przed atakiem patogenów chorobotwórczych. Hodowla odpornościowa materiałów wyjściowych poprzedzona jest doskonałą znajomością czynnika chorobotwórczego i mechanizmów dziedziczenia odporności Beta vulgaris na wybrane patogeny.

Pracownia hodowli odpornościowej zajmuje się wyprowadzaniem materiałów hodowlanych odpornych na:

• rizomanię (BNYVV)
• chwościk buraka (Cercospora beticola)
• rizoktonię (Rhizoctonia solani)

Ocena wrażliwości materiałów hodowlanych na wirusa rizomanii (Beet Necrotic Yellow Vein Virus) odbywa się w warunkach naturalnego zakażenia i laboratoryjnie (test ELISA). Materiały hodowlane odporne na groźny patogen grzybowy jakim jest Cercospora beticola testowane są w warunkach naturalnych jak i laboratoryjnych przy użyciu testu na dyskach liściowych.

Do zadań pracowni należy również bonitacja materiałów hodowlanych pod względem odporności na: Erysiphe betae, BMYV, BYV a także Uromyces betae, oraz ocena skuteczności zapraw fungicydowych i insektycydowych dla ochrony nasion i siewek buraka cukrowego.

Pracownia biochemiczna

W pracowni biochemicznej wykonuje się analizy elektroforetyczne białek enzymatycznych, które wykorzystuje się do:

• określania stopnia homozygotyczności linii wsobnych,
• kontrolowania homozygotyczności linii z podwojonych haploidów,
• wyboru komponentów do krzyżowań,
• identyfikacji nasion maternalnych i mieszańcowych.

Analizy rozdziałów elektroforetycznych w 7 systemach enzymatycznych są narzędziem selekcji pozwalającym bezbłędnie odróżnić homo i heterozygoty.

Pracownia cytogenetyki

Hodowla materiałów wyjściowych do odmian buraka cukrowego prowadzona na różnych poziomach ploidalności wymaga dużych ilości analiz cytologicznych. Metodą cytometrii przepływowej analizuje się gynogeniczne rośliny z kultur in vitro: haploidy, podwojone haploidy oraz dihaploidy. Kontroluje się ploidalność zapylaczy, mieszańców i partii nasion w odmianach reprodukowanych we Włoszech.

Pracownia cytogenetyki zajmuje się również analizą pyłku w zapylaczach tetraploidalnych głównie podczas wyprowadzania nowych kreacji zapylaczy tetraploidalnych z rodów diploidalnych.

Pracownia nasiennictwa

Pracownia nasiennictwa zajmuje się oceną jakości nasion buraka cukrowego w materiałach hodowlanych. Oznaczana jest masa 1000 nasion, wilgotność, czystość, energia i zdolność kiełkowania, które należą do najważniejszych cech charakteryzujących materiał siewny. Przeprowadza się je zgodnie z metodyką zalecaną przez ISTA. Poprzez ocenę nasion eliminuje się materiały o słabej energii i zdolności kiełkowania, a także nasiona które nie zapewniają dalszego rozwoju w optymalnych warunkach glebowych.

Do zadań pracowni należy ponadto przygotowanie nasion do zasiewu poletek porównawczych. Jesienią korzenie z tych poletek analizuje się laboratoryjnie na ich wartość gospodarczą. Pracownia nasiennictwa przygotowuje także materiały hodowlane do wysiewu w polu selekcyjnym. Korzenie z tych poletek po zbiorze są magazynowane w przechowalni w temp. 2°C, a wiosną trafiają do wysadzeń polowych jako materiał wyjściowy do dalszej hodowli.

W okresie wegetacji na polu hodowlanym wykonuje się szereg obserwacji polowych takich jak: ocena wschodów siewek buraka cukrowego, PZW a także ocena pośpiechowatości w różnych terminach. W okresie kwitnienia nasienników dokonuje się oceny nasienności i sterylności materiałów jednonasiennych, a po okresie dojrzewania przeprowadza się ich zbiór. Zebrane nasiona są czyszczone na specjalnych maszynach, ocierane z owocni, kalibrowane oraz składowane w magazynie nasiennym.

Badanie wartości technologicznej surowca (linia Venema)

Hodowla buraka cukrowego nastawiona na dostarczenie najlepszych jakościowo odmian wymaga zastosowania precyzyjnych, szybkich i ujednoliconych metod badania wartości technologicznej korzeni. Najistotniejszymi parametrami jakościowymi korzeni z punktu widzenia cukrowni są:

• zawartość sacharozy,
• zawartość substancji melasotwórczych: azotu α-aminowego, sodu i potasu.

W laboratorium technologicznym w Straszkowie rokrocznie, od końca września do początku grudnia, analizuje się ok. 50.000 prób korzeni buraka cukrowego. Sacharoza oznaczana jest polarymetrycznie w stopniach °Z. Przy pomocy fotometru płomieniowego oznaczana jest zawartość sodu i potasu, natomiast zawartość azotu α-aminowego oznaczana jest fluorymetrycznie. Zawartość melasotworów podaje się w mval na 1000 gram miazgi.

Analizuje się próby pochodzące zarówno z własnych poletek doświadczalnych jak i próbki surowca z cukrowni należących do koncernów cukrowniczych grupy: KSC, Nordzucker. Z naszych usług korzysta także COBORU oraz firmy nasienne prowadzące własne badania nad wartością gospodarczą odmian.